Dłōgo tak szła Gerda, aż fest zesłabła, tōż siadła se zaś pod strōmym. Prawie spod piyrszy śniyg i bose nōżki dziołszki poczerwiyniały ze zimna. Oroz, stanyła przi nij, całkym blisko, wielko, szaro wrōna, podziwała sie na nia, pokiwała łepōm, furgła w prawo, w lewo i zaskrzeczała: kra! kra!
Znaczyło to: - Witōm Cie, dziołszko kochano, musisz być fest biydno, kej na takim mrozie chodzisz sama po świecie. Kaj idziesz, dziołszko? Czego szukosz?
Gerda zrozumiala, co chce pedzieć wrōna, tako była rada w duchu, za te słowa pociechy, tak sie ji zrobiło ciepło w serduszku, że opowiedziała ji wartko cało historyjo i spytała sie jōm, czy niy wiy czego o Kayu.
Wrōna krynciła łepōm, kōmbinowała, furgała na prawo, lewo i powtarzała, choćby do siebie:
- A możno? A możno jednak? A kto to wiy? Kto wiy? Kto wiy?
- Widziała żeś go! - zawołała uradowano Gerda i dała wrōnie kusku i zaczła jōm tak ściskać, że była by jōm udusiła.
- Pomału! Pomału! - powtarzała wrōna – Padałach: kto wiy! Możno – możno! - Ale ōn downo zapōmnioł o ciebie. A ku tymu tak ciynżko mi sie godo po twojimu. Kebyś tak poradziła po wrōnimu, to bych ci wszystko opowiedziała.
- Och, niy poradza! - padała Gerda – Starka poradzili dobrze, ale żech sie niy nauczyła. Czamu żech sie niy nauczyła!
- Kra! Kra! Niy szkodzi – zaskrzeczała wrōna – i tak sie rozumiymy. Byda godać, jak poradza. I zaczła opowiadać.
W tym kraju, kaj my teraz sōm, rzōndzi fest mōndro princesa. Roz se tak pomyślała, żeby se poszukać chłopa. Ale chciała se znojś takigo, co poradziōł by odpowiadać na wszystki jeji pytania, a niy jakigoś mruka, co sie niy poradzi odezwać, a yno udowo wielkigo panoczka. Jak yno opowiedziała o tym we zōmku, to wszyscy padali, że to je mōndro myśl. Tōż ogłosili w gazetach, że kożdy młody synek, co chciołby sie ożynić z princesōm, mo prziś do pałacu, a kery poradzi odpowiedzieć na jeji pytania, tyn może być jeji chłopym.
Żebyś ty wiedziała, co sie zaczło dzioć. Wiela synkōw zaczło przichodzić do zōmku Ale cōż, kej żodyn niy poradziół se dać rady z pytaniami princesy. Na placu przed pałacym kożdy bōł mōndry, głośny, poradziōł godać roztomańtymi jynzykami, choćby mieli za to co obiecane, ale kery yno przekroczōł zōmkowe wrota, zejrzoł wojokōw, wystrojōnych słōżōncych, piykne, kolorowe izby zōmkowe i sama princesa, tyn zaroz zapōminoł jynzyka w gymbie, zaroz go zamurowało i zamias odpowiadać, powtarzoł yno pytania princesy. To sie princesie niy zdało, mierzło sie ji tego słōchać, tōż żodnego niy chciała na chłopa.
- A Kay? - spytała sie niyśmiało Gerda.
- Nō tōż, moja kochano, dwa dni tak przeszły, aż na trzeci dziyń prziszoł jakiś synek: dłōgi włosy, obleczōny tak fest biydnie...
- To bōł Kay! - zawołała dziołszka i klaskała rōnczkami.
- Mioł pukeltasza na plecach – opowiadała dalij wrōna.
- Niy, to były napewno jego sōnki, bo prawie ze sōnkami sie straciōł.
- Nō, możno sōnki – zgodziła sie wrōna.- boch mu sie dobrze niy przijrzała. Podeszoł odważnie ku schodōm, a jak yno zejrzoł wojokōw, podziwoł sie na nich i zaroz padoł: - Wóm sie sam musi fest mierznyć, sztyjc tak yno stoć. Potym wloz do izby. Strzewiki mu fest skrzipiały, ale ōn se z tego nic niy robiōł.
- Ja, to na pewno bōł Kay – wołała Gerda – Ōn mioł taki nowe strzewiki, co fest skrzipiały. Kupili mu ich starka.
- Nō, możno ja – przitakła ji wrōna – Szoł aż ku samej princesie i niy zlynk sie wcale, chocioż we wielkij izbie było pełno słōżby, a inkszych ważnych ludzi. - kożdymu poradziōł odważnie odpowiedzieć, tōż dostoł princesa za baba.
- To na sto procynt bōł Kay – padała uradowano Gerda. - Ōn bōł dycko taki mōndry, umioł rachować na spamiynć, tyż z ulōmkami. Zakludź mie do tego zōmka!
- Ja! - zakrakała wrōna – tak leko pedzieć. Przeca takij obtarganej i bosej dziołchy niy wpuszczōm do krōlewskigo zōmka.
- Tōż powiydz yno Kayowi, że jo sam je, a ōn zaroz przidzie pō mie.
- Czekej sam na mie pod płotym - padała wrōna i poleciała do pałacu.
Było już cima, jak przileciała nazod.
- Nic z tego – padała – po bosoku cie niy puszczōm, Wojoki i słōżōncy fest zważajōm na nogi. Dyć niy płacz. Coś na to poradzymy. Jo mōm w tym zōmku krewnego, kerymu princesa fest przaje, a ōn tam zno wszystki kōnty, choćby swoji gniozdo. Ōn ci otworzi mało fōrtka, a skrytymi schodami zakludzi cie prosto do sypialki princa.
- Och, moja kochan wrōno! - szeptała cichutko Gerda, jak szła ku zōmku bez dłōgo haleja, kaj listka slatowały ze strōmōw, choćby krople deszcza. A jak już we zōmku pogasły światła, to wleźli bez mało fōrtka, co była yno z leksza prziwrzyto.
Serce waliło Gerdzie mocno ze strachu, a szczynścio. Roz zdało sie ji, że robi coś złego, ale dyć chciała yno przekōnać sie, czy to naprowda je Kay. Chyba niy pogorszy sie na nia, ale bydzie rod, że sam prziszła, a opowiy mu o ojcach?
Na kōniec wlazła z wrōnōm na małe boczne schōdki. Na szranku we siyni leżała świyczka, a na piyrszych schodach stoł krewny wrōny – kruk z czornymi piōrami. Gerda ukłōniła mu sie, jak yno poradziła piyknie.
Kruk podziwoł sie na nia pozornie i odezwoł sie:
- Jo pujda piyrszy, a wy za mnōm. Drōga je prosto i żodnego na nij niy trefiymy.
- A mie sie zdo, że keryś idzie za nami – padała Gerda i obejrzała sie ze strachym. I rychtyk, przeleciało coś wartko po ścianie, choćby ciynie ludzi na kōniach, a psōw.
- To śniki o łowach lecōm do princa, a princesy – uspokojōł jōm kruk wartko.
Mijali roztomańte izby, bogate, ze złotymi krōmlojtrami, na ścianach wisiały wielki obrazy we złotych rōmach, abo wazōny ze sztucznymi kwiotkami. Tak doszli do krōlewskij sypialki. Sam gipsdeka wyglōndała, choćby korōna z palmy, z piyknymi szklannymi listkami, a na pojstrrzodku, na grubym, złotym patyku wisiały dwa łōżeczka. Miały kształt lilije. Jedne było biołe, kaj spała princesa, a drugi czerwōne, sam możno Kay społ.
Gerda schyliła sie nad nim z ciekawości i zejrzała jego opolōny kark. Uradowano, wrzaskła głośno z uciechy. Śniki zaroz pouciekały wzdłōż ściany z izby, a princ sie obudziōł, dźwignōł głowa i – to niy bōł Kay!
Z drugij lilije pokozała sie głōwka princesy i spytała sie tyż, co sie stało.
Gerda zaczła płakać i opowiedziała wszystko od poczōnku, i niy zapōmniała o tym, wiela ji pōmōgli kruk a wrōna.
- Biydne dziecko – padała z litościōm princesa – niy starej sie, niy gorszymy sie na cia, ani na wrōna, ani na kruka. Jo chca ich obdarować, za taki dobre serca i od tej chwile mogōm miyszkać na zōmku i dostanóm jedzyni z naszej kuchnie, ale muszōm mi obiecać, że na drugi roz niy przikludzōm żodnego do zōmka bez naszej zgody.
Princ oddoł Gerdzie swoji łōżko i życzōł ji, żeby w nim spała spokojnie, a ōna była tako słabo, że w ciepłych pierzinach, przicisła yno głōwka do zeglōwka, słożyła rōnczki i wyszeptała po cichu: „Jacy dobrzi ludzie i ptoki” - i już spała.
Na drugi dziyń princesa dała ji piykny zamszowy klajd i prosiła yno, żeby została w pałacu na zawsze. Ale Gerda poprosiła yno o fōra i kōnika i o pora strzewikōw, bo musiała dalij wandrować i szukać Kaya po świecie.
Tōż dostała ciepły mantlik, strzewiczki, a jak pojadła, to przed fōrtkōm stoła złoto bryczka z kōniami, a fōrmōn i słōżōncy mieli złote korōny na głowach. Sōm princ z princesōm posadzili jōm do pojstrzodka, pożegnali i życzyli ji wszystkigo dobrego. A Gerda płakała i dobro wrōna tyż. Siadła kole dziołszki w bryczce i odkludziła jōm prawie trzi mile. Dalij boła sie jechać, tōż sfurgła na asta z wysokigo strōma i trzepała skrzidłami tak dłōgo, jak dłōgo mōgła zejrzeć złoty wōz, co blyszczoł sie we słōńcu.
Gerda jechała dalij sama, z przodku siedzieli yno fōrmōn ze slōżōncym, ale niy boła sie głodu, ani zimna, bo w bryczce miała dużo jedzynio: stoły tam kosze piernikōw, owocōw. Kōń lecioł wartko, tōż myślała se, że teraz chyba musi już znojś Kaya
.png)