VI. Lapōnka i Eskimoska.

     Stanyli oroz przed jakōmś niyherskōm chałupkōm, Była ōna tako nisko, że dach opiyroł sie na ziymi, a zamias dźwiyrzi była dziura, co sie bez nia musieli wczołgać na brzuchu do pojstrzodka. W chałupie niy było żodnego, yno jedna staro Lapōnka, co warziła prawie ryba nad lampōm na tran.

     Rynifer opowiedzioł ji swoja historyjo, co sie mu zdała najważniejszo, a potym zaczōn godać o Gerdzie, bo ōna była tako zmarznyto, że sama opowiadać niy poradzila.

     - Och, biydoki – padała Lapōnka, jak posłōchała wszystkigo pozornie – daleko, fest daleko drōga jeszcze was czeko, wiyncyj jak sto mil musicie jeszcze lecieć na pōłnoc, bo tam dopiyro, na samym biegōnie, mo krōłowo śniega swōj zōmek, kaj zorza pōłnocno gore kożdy wieczōr swojimi cudnymi ogniami. Ni mōm w dōma papiōru, tōż na wysuszōnej skōrze z ryby napisza wōm pismo, do jednej mōndrej Eskimoski, co miyszko blisko pałacu od krōlowej i może wōm pōmōc wiyncyj, niż jo.

     Potym dała Gerdzie jeś, pić, a jak już dziołszka se pojadła i sie ogrzoła, to Lapōnka napisała coś na wysuszōnej skōrze ryby, dała pismo Gerdzie i kozała dobrze wachować. Potym prziwiōnzała jōm zaś do rynifera, a ōn wartko polecioł dalij w drōga.

     I lecioł zaś na pōłnoc, wiela mioł tchu, bez odpoczywanio. Drōga pokazowały mu blyski ogni, co gorały w pałacu krōlowej, a na ciymnym niebie stowały sie czerwōnóm zorzōm.

     Nareszcie stanyli przed chałupōm Eskimoski. Sam niy było wcale dźwiyrzi, tōż musieli zaklupać do kōmina. Wpuścili ich zaroz do pojstrzodka.

     W chałupie było tak fest gorko, że Eskimoska, mało, tłōsto i fest zmazano babka, chodziła yno w ciynkij zopasce. Zaroz tyż seblykła Gerdzie jejij mantlik, pościōngała rynkawiczki i strzewiczki, a ryniferowi położyła na łepie kōnsek lodu, bo inakszy niy poradzili by sam wysiedzieć.

     Potym wziyna skōra z ryby i zaczła czytać pismo od Lapōnki.

      Poczytała roz i drugi i zaczła nad nim kōmbinować. Rynifer podeszoł ku nij i zaczón godać z prośbōm we głosie:

     - Jo wiym, że tyś je fest mōndro i mosz wielko władza, poradzisz rozkozać wiatrōm, co cie słōchajōm, tōż dej Gerdzie napić sie takigo nektaru, co by była mocniejszo, niż dwanoście chłopa i żeby mōgła pokōnać krōlowo sniega.

     - Siła dwanostu chłopa! - powtōrziła Eskimoska i ze śmiychym pokiwała głowōm. - Na co by ji to było? Czy krōlowej śniega do rady dwanoście chłopa?

     Potym wziyna z rōmy wielki kōnsek pozwijanej skōry, porozkłodała jōm na stole i prziglōndała sie tym dziwacznym znakōm a literōm, co na nij stoły, z takōm pozornościōm, aż pot zaczōn ji spływać po czole, a po licach.

     Rynifer wierciōł sie kole nij, bōd jōm rogami, ociyroł sie ō nia i dziwoł sie ji prosto do oczōw, aż Eskimoska zakludziła go w kōńcu do kōnta, położyła mu na łepie świyży kōnsek lodu i zaczła mu szeptać do ucha fest cicho:

     - Kay siedzi rychtyk u krōlowej śniega, ale ōnymu tam je dobrze. Zdo mu sie, że je w najpiykniejszym kraju i że nigdzi niy może mu być lepszy. A wszystko skuli tego, że drobne okruszki ze zdrzadła czarodzieja wpadły mu do oka a serca. Pod wiela tam bydōm siedzieć, to go żódyn niy uratuje, bo krōlowo śniega mo władza nad nim i może go siłōm zatrzimać. A choćby i do ludzi wrōciōł, to bydzie dlō nich cudzy, bo nic dō nich niy czuje: niy poradzi ani podziynkować Gerdzie, za to wszystko, co dlō niego robi.

     - Tōż co zrobić? - padoł zastarany rynifer.

     - Trza go wylyczyć, trza powyciōngać z jego serca i z oka te okruszki ze zdrzadła czarodzieja.

     - Ale jako to zrobić?

     - Niy wiym, to niy moja rzecz.

     - Tōż niy chcesz pōmōc Gerdzie? Niy chcesz ji dać żodnej władze?

     - Zlituj sie nady mnōm ryniferze, powiydz, cōż jo ji moga dać wiyncyj za władza, niż to, co ōna już sama mo? Czy niy widzisz jejij mocy, a siły? Czy niy widzisz, że ludzie i zwierzyna cało ji słōży i robi wszystko, co im koże? Czy niy widzisz, że mało, biydno dziołszka, po bosoku, przeszła już pōł świata, a wszyjscy ji pōmogajōm i żodym sie ji niy poradzi sprzeciwić? Takij władze my ji niy dōmy. Takij władze niy może ji dać żodyn na świecie i od nas ōna jōm niy potrzebuje, bo mo zdrzōdło mocy we swojim sercu, a tym zdrzōdłym je dobro, miłość, a niywinność. Jak te trzi złote klucze niy poradzōm otworzić przed niōm pałacu krōlewej śniega i niy uratujōm Kaya, to my tyż niy poradzymy tego zrobić.

     - A teraz słōchej jeszcze, co ci powiym: dwie mile stōnd zaczyno sie zegrōdka od krōlowej. Tam zaniesiesz dziołszka, a zostawisz jōm przi wielkim krzoku, co stoji na śniegu, cały w czerwōnych jagodach. Ale już z niōm nic niy godej i przilatuj sam wartko nazod.

     Eskimoska posadziła Gerdy na rynifera, prziwiōnzała jōm mocno, a ōn zaroz polecioł przed sia.

     - Och, moji strzewiczki, moji rynkawiczki! - zawołała Gerda, bo mrōz prziciskoł mocno i zaroz zaczły ji marznyć nōżki i niy poradziła ani dychać z tego zimna.

     Ale rynifer niy mōg sie wrōcić, ani stanyć, tōż lecioł dalij, wiela mioł siły, aż stanōł na kraju zegrōdki od krōlowej, kole wielkigo krzoka, z czerwōnymi jagodami.

     Sam wysadziōł Gerda na ziymia, doł ji kusku, a z oczōw pociykły mu płaczki, choćby grochy.

     Potym obrōciōł sie i zaś pognoł przed sia i niy oglōndoł sie już wcale za siebie.

     A biydno Gerda stoła sama na śniegu, po bosoku, bez rynkawiczek, na mrozie i wietrze.

     Zaczła lecieć przed siebie, jak yno umiała wartko. Ale zaroz stanyła przed niōm cało grōmada śnieżnych płatkōw. Niy slatowały ōne z nieba, bo niebo było jasne, bez chmur, całe oświycōne zorzōm, ale furgały nisko nad ziymiōm, a rosły cały czas, jak przilatowały ku nij.

     Oroz spōmniło sie dziołszce, jak oglōndali z Kayym płatki śniega bez powiynkszlajōnce szkełko. Ale tamte były inksze, niy taki wielki. Sam te były taki straszne, choćby żywe. Były to rychtyk wojoki ze straże krōlowej śniega. Wyglōndały tak groźnie: choćby jaki wielki, biołe jyże z jegłami, abo zaś gniozdo żmijōw i wynżōw z wielkimi syczōncymi pyskami, - za chwila choćby małe, grube, niedziwiedzie z najyżōnōm sierściōm. A wszystki były biołe, leki, świyciły sie i wierciły sie na wszystki strōny, co było jeszcze straszniejsze, bo pokazowało, że sōm żywe, chocioż były to yno płatki sniega.

     Taki dziwne, przeraźliwe wojoki.

     Gerda ze strachu zaczła rzykać. Ale mrōz bōł taki, że para z gymby przi dychaniu zaczła ji zamarzać przi gymbie, i zamiyniała sie choćby we mgła. I w tej mgle zejrzała oroz małych aniołkōw, co zaczli kole nij lotać, slatowały aż ku ziymi, a kery ynó jōm dotknōł zaczón wartko rosnyć i otoczyły jōm, choćby jaki wojoki. Kożdy mioł kask na głowie, a w rynce tarcza i miecz.

     Było ich coroz wiyncyj, a jak Gerda skōńczyła rzykać, to była już przi nij cało armijo tego cudownego wojska, Teraz zaczła sie wojna z tymi strasznymi płatkami śniega. Anielski wojsko siykło, rōmbało, na drobne kōnski te szkaradne płatki śniega, aż zaczły ōne uciekać ze strachym i Gerda mōgla lecieć dalij bez przeszkōd. Aniołki głaskały jeji nōżki i rōnczki, tak, że niy czuła już mrozu, aż zaleciała pod sōm pałac krōlowej.

     Tōż teraz obejrzymy, co tam porobioł Kay. O Gerdzie niy myśloł ōn wcale i niy mioł pojyncio o tym, że stoji ōna teraz we śniegu, sam przed pałacym.