Jak
nasz starzik Kōnsztant nauczyli utopka dbać ô porzōndek
Nasz starzik Kōnsztant majōm już swoji lata, nogi niy chcōm
ich za fest słōchać, tōż na dłōgsze szpacyry wybiyrajōm sie
pod krykōm. Dyć ta jejich kryka to niy ma bele co. Starzik
prziniōśli se ekstra z lasa kōnsek kija a ustrugali z niego ta
kryka. Tyj starzikowyj kryki, tak samo jak jejich fajfki, niy śmi
sie żodyn chytać. Starka tyż, chocioż pierōm starzikowi galoty,
niyroz wysznupiōm kaj we kapsie jaki piynć złotych a dajōm
wnukōm, to kryki ani fajfki niy ruszajōm. Nasz starzik ôgrōmnie
fest przajōm przirodzie, lasōm, łōnkōm a wodzie, tōż chodzōm
dycko do lasa nad stowek, siodajōm pod swōj strōm, kurzōm fajfka
a słōchajōm śpiywu ptoszkōw. Niyroz zdarzi sie, że starzik
zdrzimnōm sie pod tym strōmym a starka sie starajōm, co sie im
stało, że ich niy ma tela czasu.
- Kaj żeś to zaś bōł telki czasy, dyć jo sie już starała,
że ci sie co stało, abo cie jaki utopek porwoł tam kaj nad tym
stawym.
- Dyć jo żech już je w takim wieku, co we utopki niy wierza, a
ône przeca takim dobrym ludziōm jak jo krziwdy niy zrobiōm. Była
tako piykno, pogoda, słōnko świyciyło, tōż żech se siod pod
strōmym a na chwila żech sie zdrzimnōł.
- Ty guptasiu, to ty niy mosz łōżka do spaniu? Dyć cie tam
jaki psy, abo wikli kaj rozszarpiōm.
- Ach, skōńcz już sam bojać te bojki ô wilkach a ô
Czerwiōnym Kapturku. Lepszy naszykuj mi co do jodła, bo żech
trocha zgłodnioł.
- Ty już mōndrzejszy niy bydziesz! - Starka ôbrōciyli sie a
poszli ku blasze, coby zgrzoć zupa.
Jedyn roz starzik prziszli z lasa fest znerwowani a prziniōśli
we nelōnbojtlu fol roztomańtych śmieci.
- Dziwejcie się, co sie to terazki dzieje. Ani tego lasa niy
poradzōm uszanować, a wyciepujōm po krzokach roztomańte papiōry,
biksy a inkszy krōm. Musioł żech to pozbiyrać a prziniyś do
hasioka. Dyć, jak jo bych trefiōł tego, co to tam wyciepuje, to
bych mu pokozoł tōm mojōm krykōm, kaj koza mo miōd.
Na drugi roz starzik zaś prziniōśli we nelōnbojtlu te śmieci,
a zdarzało sie to co roz to czynściyj, praje za kożdym razym coś
tam znodli rozciepane we krzokach.
- To tak niy może być! Jo musza z tym zrobić porzōndek. Musza
prziwachować tego, co to tam wyciepuje.
- Dyć dej tymu pokōj a sie niy styrkej, bo jeszcze ci sie co
stanie.
Ale kaj! Jak se starzik co uzdali, to żodyn im niy przegodo. We
wieczōr dziecka już spały, starka tyż sie szykowali do spanio a
starzik uznali, co pudōm do lasa nad stow, wachować, kery to tam
tyn krōm robi.
Starzik wziyni swoja kryka, tabaka, fajfka, ôblykli hrubszo
kufaja, bo noce sōm chłōdne, a poszli do lasa. Starka trocha ich
przezywali, dyć ôni ich niy słōchali.
Siedli se starzik pod strōm, kryka leżała kole nich, a ôni
kurzili fajfka a dziwali sie na gwiozdki. Chwila tak posiedzieli, dyć
hned sie straciyli a niy wiedzieli ani kedy zrobiyła sie pōłnoc.
Ôroz we wodzie coś zabulgotało, zaszelōntało a wyloz z niyj
malutki chłopek we czerwiōnyj czopeczce a zielōnym kabotku. Woda z
niego ciykła, a ôn choćby nigdy nic przeloz kole starzika, bōł
by hned kopnōł im do kryki, a poszoł do krzokōw. Starzik
rozbudzyni mu sie tak dziwajōm, a ôn - prask, wyciepoł do krzokōw
roztomańte śmieci.
- Naż, ty giździe. Starzik skoczyli na rowne nogi, ani im kryka
niy była potrzebno. Ja, kryka mieli, ale we gości, choćby jaki
bejsbol-kij, a stoli nad wylynkanym, a rozdyrgotanym utopkym. Niy
spodzioł ôn sie tego, że keryś sam je a wachuje na niego. Bōł
by możno smiōt nazod do wody, coż kej starzik zagrodziyli mu drōga
ôd strōny stawu.
- Ty przerziński ôszkliwcu, bydziesz mi sam w lesie marasiōł.
Już mi sam bier nelōnbojtel a zbiyrej tyn cołki krōm. Jak znojda
sam jeszcze roz jaki papiōrek, abo biksa, to jo se na ciebie
prziwachuja a zrobia z tobōm porzōndek.
Utopek bez słowa chyciōł sie wartko schranianio, a starzik
stoli tak nad nim z tōm krykōm we gości. Jak już wszyjsko było
pozbiyrane, to starzik mu padali:
- Terazki zawiōnż piyknie tyn bojtel na maszka, aż czego niy
potraca, a jo to wezna wyniesa do hasioka. Na drugi roz, jak bydziez
mioł jaki śmieci, to mosz ich sam ôstawić we bojtlu pod tym
strōmym, a jo to zebiera. A terazki ciś nazod do tego twojigo
stawu, aż cie niy widza.
Starzikowi przeszła już trocha złość, idzie pedzieć, co już
sie niy gorszyli na utopka, a zrobiyło sie im go trocha żol, jak go
widzieli tak stoć a dyrgotać ze strachu, tōż sie cofli, a ôn we
szwōngu skoczōł do wody, aże ôpyrskoł starzika.
- To ci gizdok, niy mo nic poszanowanio dlo strarszych –
pedzieli starzik, a wziyni bojtel ze śmieciami i poszli ku chałupie,
bo ôroz zrobiyło sie im jakoś zima.
Starzik ôpedzieli nōm ô tym trefie ze utopkym, tōz my,
dziecka, my im wierzili, yno starka pedzieli, co ôni to wszyjsko
smyśleli, abo im sie to musiało śnić tam pod tym strōmym. Żodyn
tak do kōńca niy wiy, jako to z tym było, utopka żodyn wiyncyj
niy trefiōł, dyć pod strōmym leżoł dycko nelōnbojtel ze
śmieciami, za to w lesie było czysto, a starzik do dzisiej sie
chwolōm, jak to ôni nauczyli utopka dbać ô porzōndek w lesie.
.png)