Utwór oparty na książce pochodzącej z serwisu Wolne Lektury

https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/wloczegi.html

Tutuł oryginalny:

Autorzy: Jacob i Wilhelm Grimm

Tłumaczenie polskie: Bolesław Londyński

Tłōmaczyni ze j.polskigo na j.ślōnski: Stanisław Neblik

2022.02.03

Wandrusy

Kokotek pado roz do cipki:¹

- Terazki w tym czasie ôrzechy sōm przeważnie zdrzałe, pōdź, pudymy wroz na gōra, a najymy się do pełna, niż nōm ich wywiōrka zebiere.

I poszli do kupy, a kej bōł to bioły dziyń, tōż ôstali do wieczora na gōrze. Dyć niy wiym, czy sie tak najedli, abo dopadła ich tako dziwotno² wesołość, cōż, kej niy chcieli iś piechty nazod ku chałupie, a kokot musioł narychtować mało kolasa³ ze szupōw z ôrzecha. Jak kolasa była fertich,⁴ to cipka siadła dō niyj a padała do kokotka:

- Musioł byś sie zaprzyngnyć.

- Ja, jeszcze co! - ôdpedzioł kokotek. - Wola już se iś piechty ku chałupie, niż ciōngnyć ta kolasa z tobōm. Tak my sie niy ugodali. Fōrmōnym rod bych bōł, ale cobych sōm mioł ciōngnyć – to niy!

- Ô co sie wadzicie? - styrczyła⁵ się do godki ôroz kaczka. - Sōm żeście rabczykami.⁶ Kery wōm zwolōł chytać sie mojij ôrzechowej gōry? Doczkejcie, jo wōm pokoża!

A z tymi słowami dała sie⁷ na kokotka. Ale i kokotek bōł ôpowożniok,⁸ tōż chyciół sie ze kaczkōm niy na błozna. Na kōniec tak jōm żgnōł swojōm szporniōm,⁹ aże zaczła prosić ô smiyłowani,¹⁰ a za sztrofa rada przistoła na to, co jōm zaprzōngnōm do kolasy. Kokotek siod terazki a falbok,¹¹ zrobiōł sōm siebie fōrmōnym, a zawołoł wiela mioł siyłōw:

- Dalij, ruszej, kaczko, chyżo!¹²

Jak ujechali kōnsek drōgi, to trefiyli iś dwōch piechty: jedyn bōł jegłōm¹³, a drugi bōł szpyndlikym.¹⁴ Ci trefiyni zawołali:

- Sztop! Sztop!

A padali, co za chwila bydzie ganc¹⁵ ćma i dalij iś w żodnym razie niy poradzōm, a ku tymu je srogi maras,¹⁶ tōż proszōm, coby ich państwo Kokotki chcieli wziōnś ze sobōm.

Byli na mojōwce za miastym, a sie zasiedzieli przi piwie, ani niy dali pozōr, jak ich noc zastała.

Kokotek zwolōł im siednyć, bo ôba byli chudzi a niy zbiyrali za moc placu, ale mieli prziôbiecać, co ani ônymu, ani cipce, niy bydōm deptać pō nogach.

Niyskoro we wieczōr kolaska przijechała do jednej kaczmy, a niy chcieli dalij jechać pō nocach, kaczka skuli tego, co niy była mocno we nogach, a przewracała sie roz na jedyn, a roz na drugi bok, tōż wjechali do wrotōw. Gospodorz festy sie stawioł, coby ich niy przijōnć: godoł, co kaczma je fol, bo tyż myśloł, co niy ma to żodno czelodka, co by z niyj szło co wyciōngnyć.

Jadnakowōż tak słodko mu przegodali, a ôbiecali mu dać jajco, co cipka sniōsła we rajzie, a mu prziôbiecali jeszcze , co bydzie mōg se ôstawić kaczka, co tyż dziynnie snosi jajca, tōż padoł, że mogōm ôstać na noc. Kozali se posłać poryncznie,¹⁷ a piyknie sie im spało.

Przi rozwidnioku,¹⁸ jak wszyscy jeszcze festy spali, kokotek ôbudziōł cipka, wziōn jajco, strzaskoł go, zjedli go ôba, a szupy wciepli do pieca we kuchni. Potym poszli ku jegle, co jeszcze spała, wziyni jōm za łep, a wraziyli do zesla¹⁹ ôd gospodorza, a szpyndlik do jego handtucha²⁰. Potym, choćby nigdy nic, uciykli ôba bez śladu. Kaczka, co piyknie spała se pod gołym niebym, a ôstała na dworze, jak usłyszała, że uciekajōm, spamiyntała sie, ôszpluchała²¹ łepka we stowku, co pō nim troszka popływała, a potym uciykła ô wiela gibciyj, niż smyczyła sie przed tōm kolaskōm.

Pora godzin niyskorzij, gospodorz wygramlōł sie²² spod pierziny, umōł sie, a chcioł sie handtuchym utrzyć, dyć szpyndlik przicis mu sie do gymby, a zrobiōł czerwiōno fest srogo piska ôd ucha do ucha. Poszoł zarozki do kuchnie, a chcioł se fajfka zakurzić, ale jak yno prziszoł ku ôgniu, szupki ze jajca zaczły mu pyrskać po ôczach.

- Dzisiej idzie mi wszyjsko ôpacznie²³ - zawołoł znerwowany, a siod na zesel, ale porwoł sie zarozki a ryknōł: Au! Au! Au! Bo jegła żgła go jeszcze gorszy i to niy we głowa.

Zły ôgrōmnie, zaczōn podyjrzować gościōw, co tak niyskoro przijechali wczora we wieczōr, dyć, jak poszoł wejrzeć, co sie z nimi stało, to zejrzoł, że ich niy ma.

A prziôbiecoł se, co dalij żodnych takich wandrusōw niy bydzie broł do kaczmy, bo kożdy z nich najy sie yno, wyśpi, niy zapłaci, a jeszcze krziwdy człowiekowi narobi.

Fojerman